Steeds meer mensen kregen in 2025 te maken met kunstmatige intelligentie (AI). Ook mensen die dit zelf niet gebruiken, komen steeds vaker in aanraking met organisaties die dat wel doen. Bijvoorbeeld door chatbots voor helpdesks. Ook integreren steeds meer websites en social media platforms AI-functionaliteit, zoals bijvoorbeeld het AI-overzicht van Google. Daarom is 'hallucineren' gekozen tot het Van Dale Woord van het Jaar.
Het gaat hierbij specifiek om hallucineren in de context van generatieve AI. Een AI-hallucinatie kan ontstaan op het moment waarbij het AI-model niet in staat is om een antwoord te geven op een vraag. Dit kan gebeuren door een gebrek aan data om vanuit te redeneren, of door onvolledige of onnauwkeurige gegevens in de dataset. Probeert het model dan toch een antwoord te geven, en dat antwoord is fout, dan is er sprake van een hallucinatie. De nieuwe definitie van hallucineren, specifiek in de context van kunstmatige intelligentie, wordt nu ook toegevoegd aan de Dikke Van Dale.
hallucineren
hallucineren (gezegd van generatieve taalmodellen): informatie verstrekken die niet op (betrouwbare) data gebaseerd is en die daarom onnauwkeurig of volstrekt onjuist is.
Het woord van het jaar wordt gekozen als reflectie van wat de samenleving dat jaar bezig houdt. Tijdens de Coronapandemie werden bijvoorbeeld anderhalvemetersamenleving (2020) en prikspijt (2021) gekozen. Het kiezen voor een term die zo nauw verwant is aan het gebruik van generatieve AI toont aan hoeveel maatschappelijke impact deze technologie heeft gehad, en mogelijk nog kan hebben.
Het geeft ook de risico's van grootschalig AI-gebruik aan. Een aantal grote online platforms als Google en X (het voormalige Twitter) duwen informatie gebaseerd op hun AI-modellen naar boven. Dit geeft deze antwoorden een bepaalde autoriteit, waardoor deze hallucinaties zich kunnen verspreiden en de taalmodellen mogelijk bijdragen aan desinformatie.
Het toont ook aan hoe het gebruik van AI in het algemeen en taalmodellen in het bijzonder ook ons eigen taalgebruik kunnen veranderen. Veelgebruikte modellen als ChatGPT staan bekend om hun herkenbare manier van communiceren, zowel in 'gesprek' met de gebruiker als in langere teksten. Deze manier van communiceren is zo herkenbaar dat Wikipedia eerder dit jaar een gids heeft gepubliceerd om door AI geschreven (Engelstalige) teksten te herkennen.