Demopagina Monitor Digitale Economie - Goedwerkende markten

Vrijwel alle volwassen Nederlanders doen  priveaankopen digitaal. In de afgelopen jaren is het aandeel  consumenten dat online aankopen doet gestegen van 4  op de 5 in 2018 tot bijna 90% in 2022. In Europees vergelijkend perspectief ligt het aandeel consumenten dat digitaal aankopen doet in 2022 net iets lager dan in Noorwegen waar 92% van de consumenten aankopen digitaal doet.

Het aandeel van de volwassen Nederlanders dat gebruik maakt van het verkopen van (tweedehands) producten en diensten is de afgelopen vijf jaren toegenomen van ruim 36% naar ruim 41%. In de coronaperiode heeft een substantiele toename plaatsgevonden.

Ook maken vrijwel alle volwassen Nederlanders gebruik van het internet voor het vinden van informatie over producten en diensten. 9 van de 10 consumenten zoeken in 2022 informatie, vergelijkbaar met de percentages voor de aankopen van producten en diensten.

De aankopen van producten en diensten online kan plaatsvinden bij binnenlandse verkopers of internationale verkopers. In de periode 2020-2022 is het aandeel van aankopen bij binnnelandse verkopers grofweg gelijk gebleven, maar kopen consumenten meer bij verkopers uit de Europese Unie dan van buiten de Europese Unie.

Consumenten moeten eenvoudig producten kunnen vergelijken en over de hele wereld online aankopen kunnen doen, zonder problemen. In de afgelopen jaren is het aandeel consumenten met online aankopen dat in de voorgaande 3 maanden te maken kreeg met problemen tijdens het online kopen sterk toegenomen van bijna 25% in 2017 tot en met bijna 47% in 2021. Opvallend is dat het aandeel consumenten dat te maken heeft gehad met fraude of informatie over hun rechten veel minder is gestegen. 

Naast de online aankopen van consumenten geeft de verkoop van producten en diensten door bedrijven inzicht in de ontwikkeling van de digitale economie. Van alle bedrijven (met uitzondering van de zeer kleine bedrijven) is het aandeel dat online producten en diensten verkoopt in de afgelopen jaren gestegen van bijna 16% in 2017 naar ongeveer een kwart in 2022.

Het aandeel in de omzet van bedrijven aan online verkopen is eveneens substantieel toegenomen in de afgelopen jaren, vooral in de corona periode. In 2017 was nog geen 15% van de omzet van bedrijven behaald uit e-commerce. In 2022 was dit aandeel gestegen tot praktisch 20%.

Uit de jaar op jaar groei van de omzet van de detailhandel volgen double-digit cijfers tot en met 2021 waarna in 2022 sprake was een lichte daling van de e-commerce omzet in Nederland.

Internationalisering van de oneline verkopen kan worden weergegeven door het aandeel van de bedrijven (met uitzondering van zeer kleine bedrijven) dat aan afnemers (consumenten en bedrijven) buiten Nederland verkoopt. Het aandeel bedrijven is in de afgelopen jaren licht gedaald van de helft van de bedrijven (in 2018) naar 48% (in 2020). Hierbij wordt opgemerkt dat de percentages (nog) niet beschikbaar zijn voor de laatste jaren.

De digitale economie bestaat uit activiteiten van online platforms. De omzet van online platforms bestaat uit  verschillende type transacties  meer dan alleen de marge op de aankoop van producten en diensten via het platfom. Uit de gegevens van het CBS volgt dat van alle omzet van online platforms in 2021 minder dan de helft van deze (groeiende) omzet geboekt werd uit commissies van verkopende partijen op de verkoop van producten en diensten via hun platform.  De online verkoop van advertentieruimte en verkoop van data vormen voor alle platforms samen een belangrijke inkomstenbron.

De omzet van de digitale advertentiemarkt in Nederland, te weten de verkoop van advertentieruimte op website, apps en social media is de afgelopen jaren toegenomen van de ruim EUR 1,8 mijard in 2017 naar ruim EUR 3,1 miljard in 2021, ofwel een jaar op jaar groei  tussen de 15 en 20%. Ruwweg 80% van deze omzet op de Nederlandse digitale advertentiemarkt wordt behaald door wereldwijde digitale aanbieders, in het bijzonder de big tech bedrijven Alphabet (Google) en Meta. Nederlandse aanbieders van digitale advertentieruimte zoals uitgevers en media-organisaties neemt een beperkt deel van de markt in.

Het belang van clouddienstverlening voor bedrijven en burgers is een belangrijke graadmeter voor de  digitale economie.  De omzet aan publieke clouddienstverlening van aanbieders in Nederland is de afgelopen jaren gestegen van EUR 1.455 miljoen in 2017 naar EUR 4.823 miljoen in 2021. Dit betreft een meer dan verdrievoudiging in een periode van vijf jaar. Deze omzetgroei ziet zowel op de verschillende vormen van clouddienstverlening.